در کارخانه ذوب آهن، جهت جدایش آهن از سایر ناخالصیی های موجود در سنگ معدنی آهن، از موادی به عنوان کمک ذوب، مانند آهک و… استفاده می شود. این مواد با سایر ناخالصی های موجود در سنگ معدنی آهن، مانند سیلیکاتها، کلسیتها، اکسیدها و… در کوره واکنش میدهد. که به صورت ترکییی یکپارچه که به آن سرباره گفته میشود در می آید. در صنایع آهن و فولادسازی، دو نوع سرباره وجود دارد:
1- سرباره کوره بلند (سرباره آهن خام)
2- سرباره فولادسازی
یک سرباره ایده آل مقادیر زیادی CaO و MnO2 و متوسط FeO و Al2O3 و SiO2 دارد. همچنین یک سرباره ایده آل بایدحاوی MgO و مواد آلکانی پایین باشد. همچنین باید حداقل تغییرات را در خواص شیمیایی داشته باشد. در انگلیسی به سرباره slag و در زبان آلمانی به آن slak و در زبان فارسی به شلاکه معروف است. از نظر ظاهری تفاوتهایی بین خرسک و شلاکه وجود دارد. برای مثال خرسکها تودههای بزرگ هستند که باید با دستگاه برش زنی آنها را جدا نمود اما شلاکهها را میتوان به صورت ورقههای نازک و ضخیم مشاهده کرد. شلاکه بیشتر در کورههای چدن و استیل دیده میشود اما خرسک درکورههای فولادی قابل مشاهده است.
خرسک به دو شکل ورقهای و کلوخهای تولید میشود که قابل عرضه در سه کیفیت است:
1- خرسک بالمیل شده: درون دستگاهی مانند آسیاب به قطعات ریزتری تبدیل میگردد.
2- خرسک چکش خورده: منظور از این نوع خرسک همان دستگاه پیکور است.
3- خرسک تمیز نشده: در قطعات بزرگ جهت فرآوری به کارخانهها فروخته میشود.
شلاکه نیز مانند خرسک است با این تفاوت که شلاکهها قطعات کوچکتری هستند و به سه گونه فروخته میشود:
1- شلاکه بال میل شده: برای خلوص بیشتر شلاکه از این روش استفاده میشود که در این روش درجه خلوص به 100% مقدار خود میرسد.
2- شلاکه تمیز نشده: این نمونه نسبت به سایر محصولات قیمت ارزانتری دارد.
3- شلاکه چکش خورده: که بیشتر در صنایع فولادی دیده میشود.